Choroby

Choroby niedoborowe

Niedobór witaminy E powoduje spadek nieśności wywołany zaburzeniami w owulacji komórek jajowych, natomiast zbyt mała ilość witaminy D może powodować zaburzenia układu kostnego tj. krzywica, kulawizny, zgrubienia stawów.


Niedobór wapnia i fosforu powoduje tworzenie cienkich, kruchych skorup jaj i obniżenie nieśności. Zbyt mało chloru i sodu w dawce dla kur powoduje obniżenie produkcji i masy jaj, utratę masy ciała, sprzyja występowaniu kanibalizmu.

Choroby bakteryjne

Salmonelloza


Rozwojowi choroby sprzyja system klatkowy, duża obsada, niekorzystne warunki utrzymania i stres. Salmonella ujawnia się przy spadku odporności ptaków.

Do organizmu ptaka dostaje się przez przewód pokarmowy poprzez wodę, paszę lub odchody. Może być przenoszona w mięsie i w jajach spożywczych.

Objawy

Salmonelloza powoduje ostre biegunki i spadek nieśności, patogeny przedostają się z układu pokarmowego do rozrodczego. Może dojść do zapalenia jajnika, jajowodów oraz otrzewnej.
Leczenie i zapobieganie

Przewlekłe, nieleczone biegunki powodują obniżenie pobrania paszy, odwodnienie organizmu, a nawet śmierć. Zapobieganie Salmonellozie jest niezwykle trudne, ponieważ kury mogą być bezobjawowymi nosicielami. Stosowane są szczepionki podawane za pośrednictwem wody jako preparat zapobiegawczy, ale niestety nie dla kur nieśnych.

Tyfus kur

Choroba najczęściej rozwija się podczas pierwszych dni nieśności stada na fermie. Sprzyjające warunki rozwoju choroby to brak higieny i dezynfekcji kurnika, stres i utrzymywanie kur w systemie klatkowym.

Nioski zarażają się tyfusem poprzez kał, wodę, paszę, kurz, środki transportu, sprzęt i pracowników fermy. Bezpośrednio bakterie wnikają poprzez układ pokarmowy lub oddechowy.
Objawy

Zmniejsza się pobranie paszy, pióra stają się nastroszone, nioski są osowiałe, dzwonki i grzebień są zasinione. Obserwuje się znoszenie jaj bezskorupowych lub z zakrwawioną skorupą, obniżenie nieśności i zielonkawą biegunkę.
Leczenie i zapobieganie

Śmiertelność w stadzie dochodzi do 10-15%. Po rozpoczęciu leczenia chemioterapeutykami liczba upadków maleje, ale terapia nie jest w pełni skuteczna. Zapobiegać chorobie można poprzez stosowanie się do zasad higieny i częstej dezynfekcji.

Kolibakterioza

Kolibakterioza jest chorobą bakteryjną, która rozwija się w złych warunkach środowiska i często towarzyszy innym chorobom takim jak zapalenie tchawicy, oskrzeli i krtani.

Źródłem zakażenia jest zawilgotniała ściółka, pasza i woda. Ptaki między sobą mogą zarażać się drogą kropelkową.
Objawy

Główne objawy dotyczą nieżytu układu oddechowego – duszności, katar, kichanie. U niosek można zaobserwować obrzęk około oczodołowy, zapalenie spojówek i błony śluzowej nosa.
Leczenie i zapobieganie

Podczas leczenia wykorzystywane są różnego rodzaju chemioterapeutyki. Jeśli jednak warunki środowiska, nie ulegną poprawie (szczególnie wentylacja i ściółka) to choroba będzie powracać. Zapobieganie kolibakteriozie polega na utrzymaniu higieny pomieszczeń fermy, klatek lub podłogi ze ściółką. Niedojady paszy powinny być codziennie usuwane, a poidła myte.

Pastereloza, cholera

Wysoce zaraźliwa choroba, mająca postać ostrą posocznicową, połączona z dużą zachorowalnością i śmiertelnością w stadzie.

Źródłem zakażenia są chore ptaki, ich wydzielina z nosa i jamy ustnej oraz kał zawiera dużą ilość bakterii. Ptaki zarażają się poprzez układ oddechowy lub uszkodzenia skórne, rzadziej przez układ pokarmowy.
Objawy

Charakterystycznymi objawami choroby są osowiałość, nastroszone pióra, wysoka temperatura ciała, pojawia się wypływ z nosa, sinawe zabarwienie dzwonków, duszność i biegunka. Choroba może mieć postać bezobjawową, wtedy ptaki padają nagle bez typowych symptomów cholery.

Leczenie i zapobieganie

Zapobieganie pasterelozie polega na zachowaniu zasad zoohigieny i dezynfekcji. Do fermy nie powinny wlatywać dzikie ptaki, ponieważ mogą być źródłem choroby. Szczepionki są stosowane tylko na określonych obszarach, na których wystąpiła pastereloza.

Ptaki chore mogą otrzymywać chemioterapeutyki, ale obserwuje się nawroty choroby (niewyleczeni nosiciele choroby).

Mykoplazmoza

Choroba towarzysząca intensywnej produkcji drobiarskiej. Wywołują ją specyficzne patogeny nie posiadające ścian komórkowych. Mogą być przekazywane do znoszonych jaj.

Drobnoustroje przenoszone są pośrednio i bezpośrednio np. drogą oddechową, poprzez katar i kaszel. Rozwojowi choroby sprzyjają niekorzystne warunki panujące na fermie, wilgoć, brak higieny i dezynfekcji pomieszczeń.

Objawy

Objawy rozpoczynają się wraz z rozpoczęciem produkcji nieśnej. Atakowany jest układ oddechowy, dochodzi do zapalenia zatok, stawów i układu rozrodczego. Ptaki są nerwowe, potrząsają głową, mają wysięk z nosa i oczu oraz obrzęk okolicy oczodołów.

Leczenie i zapobieganie

Leczenie zainfekowanych ptaków jest bardzo trudne i raczej się go nie stosuje. Na fermach wykorzystywane są przede wszystkim środki zapobiegawcze typu szczepionki i chemioterapeutyki.

Gruźlica

Gruźlica jest chorobą atakującą wszystkie gatunki ptaków. Ma bardzo długi okres inkubacji. Gruźlica jest na liście zoonoz, podlegających obowiązkowi zgłaszania.

Źródłem zarazków są chore ptaki, wydalające prątki gruźlicy z kałem, które trafiają do paszy, wody oraz ściółki. Bakteria dostaje się do organizmu poprzez układ pokarmowy.
 

Objawy

Następuje pogorszenie kondycji i obniżenie aktywności. Dzwonki i grzebień stają się blade, często obserwuje się szarozieloną biegunkę i kulawiznę. Choroba jest bardzo wyniszczająca, najczęściej po zaobserwowanych objawach ptak, niedługo później pada.

Leczenie i zapobieganie

Aby zapobiec pojawieniu się ogniska choroby, należy zabezpieczyć fermę przed dzikimi zwierzętami, dezynfekować pomieszczenia, nie utrzymywać ptaków w różnym wieku z jednym pomieszczeniu. Na rynku dostępne są profilaktyczne szczepionki przeciwko gruźlicy podawane w wodzie do picia, ale nie są stosowane na szeroką skalę.
Ptaków chorych na gruźlicę się nie leczy.

Mikotoksykozy

Choroby ptaków wywołane mikotoksynami, metabolitami wtórnymi grzybów. Najczęściej mikotoksyny dostają się do organizmu ptaków poprzez spożytą, skażoną paszę. W zależności od rodzaju spożytej toksyny, ilości, wieku ptaka i jego odporności choroba atakuje określone układy; krążenia, nerwowy, pokarmowy, krwiotwórczy. Najbardziej znane mikotoksykozy na fermie drobiu powodowane są przez aflatoksyny i ochratoksyny.

Choroby wirusowe

Rzekomy pomór drobiu

Wirusowa choroba drobiu, powodująca dużą zachorowalność i śmiertelność na fermach (do 100%). Rzekomy pomór drobiu jest chorobą zwalczaną z urzędu.

Źródłem wirusa są chore i padłe ptaki. Do organizmu wirus przedostaje się przez układ oddechowy i pokarmowy. Największe stężenie zarazka znajduje się w wydzielinie z nosa i jamy ustnej oraz w kale. Dalej roznoszone przez ptaki trafia do wody, paszy, na odzież roboczą i sprzęt.

Objawy

Widoczne objawy dotyczą układu nerwowego (porażenie nóg i skrzydeł, drżenie mięśni) i układu pokarmowego (zielonkawa biegunka). Pojawia się również zapalenie spojówek, obrzęk głowy, apatia, osłabienie i senność.

Leczenie i zapobieganie

Najważniejsza w zapobieganiu tej chorobie jest bioasekuracja. Kolejną metodą stosowaną na szeroką skalę są szczepionki (podawane z wodą do picia, zakraplane bezpośrednio do oka lub poprzez zanurzenie dzioba.

Influenza ptaków- grypa

Groźna choroba wirusowa, atakująca wszystkie gatunki ptaków. Postać wysoce zjadliwa podlega obowiązkowi zgłaszania i zwalczania z urzędu.

Źródłem zakażeń są chore ptaki. Wirusy wnikają do organizmu poprzez układ pokarmowy oddechowy.

Objawy

Często zdarza się, że ptaki padają nim wystąpią jakiekolwiek objawy. Charakterystyczne symptomy pojawiają się ze strony układu nerwowego, tj. drżenie mięśni, nerwowe ruchy szyi oraz obrzęki głowy i szyi, zapalenie spojówek.

Leczenie i zapobieganie

Zapobieganie polega na izolacji zwierząt zdrowych od chorych i stosowanie się do podstawowych zasad bioasekuracji.

Zakaźne zapalenie krtani i tchawicy

Ostra wirusowa choroba układu oddechowego, przebiega z dużą zachorowalnością i zmienną śmiertelnością.

Źródłem zakażeń są chore ptaki, największe stężenie wirusa znajduje się w wydzielinach drobiu.

Objawy

Spadek produkcji jaj oraz krwotoczne zapalenie błony śluzowej krtani i tchawicy. Pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego tj. prychanie, wysięk z krtani, ropne zapalenie spojówek, obrzęk oczodołów. Nieśność chorego stada spada nawet o 60%, a proces wchodzenia młodych niosek w nieśność jest opóźniony.
Leczenie i zapobieganie

Nie istnieje specyficzne leczenie dla zakaźnego zapalenia krtani. Środkami zapobiegawczymi są dobra wentylacja, obniżenie stężenia amoniaku w powietrzu, dezynfekcja pomieszczeń i sprzętu. W miejscach zagrożonych wystąpieniem zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy powinno się stosować profilaktyczne szczepienia drobiu.
Syndrom spadku nieśności
Choroba powodująca olbrzymie straty ekonomiczne na fermach produkujących jaja spożywcze.
Drogi przenoszenia
Rezerwuar zarazka stanowi drób wodny.
Objawy

Kury mają niższą nieśność i znoszą jaja o zniekształconych, cienkich skorupach, o zmienionej pigmentacji lub bez skorup.
Leczenie i zapobieganie

Terapia lecznicza nie została opracowana. Zapobiegać chorobie można poprzez profilaktyczne szczepienia dające odporność na rok i zachowując zasady bioasekuracji. Wybiegi dla niosek powinny być zabezpieczone przed dostaniem się dzikich ptaków.

Choroby pasożytnicze

Kokcydioza

Kokcydioza powoduje ogromne straty ekonomiczne w chowie drobiu. Wywoływana jest przez pierwotniaki z rodzaju Eimeria. Kokcydioza powoduje słabsze przyrosty i wykorzystanie paszy, niewyrównane masy ciała niosek i obniżenie produkcji nieśnej.

Kury zarażają się kokcydiozą poprzez zjedzenie oocyst, które uaktywniają się w odpowiedniej temperaturze i wilgotności. Największe prawdopodobieństwo pojawienia się choroby występuje na fermach o słabej wentylacji i zbytniej obsadzie.

Objawy

Kury mają nastroszone pióra, zbijają się w grupy, pojawia się biegunka, czasami nawet krwawa. Podczas sekcji można zauważyć krwawe wybroczyny w okolicy jelit.

Leczenie i zapobieganie

Po kilku dniach ptak zdrowieje samodzielnie lub dochodzi do zgonu. Występują programy profilaktyczne kokcydiozy na fermach drobiu. Młode nioski otrzymują kokcydiostatyki zadawane w formie szczepionki. Na szeroką skalę stosowane są również naturalne preparaty ziołowe.